برند
تعمیر اساسی موتور هیوندایی سانتافه 2400 CC با سیستم پاشش سوخت MPI  و یا GDI
تعمیر اساسی موتور هیوندایی سانتافه 2400 CC با سیستم پاشش سوخت MPI و یا GDI

HYUNDAI SANTAFE DM 2.4 L ENGINE OVERHAUL دلایل یاتاقان زدن موتور سانتافه چیست؟ تفاوت سانتافه MPI و GDI چیست؟ تایمینگ زنجیر موتور MPI و GDI

تعمیر موتور سانتافه  2400 سی سی   MPI  و  GDI

HYUNDAI SANTAFE DM 2.4 L ENGINE OVERHAUL

تعمیر موتور تتا دو

 

 

مقدمه:

 

خودرو هیوندایی نیو سانتافه  با نام کارخانه ای سانتافه دی ام و نام عامیانه سانتافه جدید وارد بازار ایران شد . این خودرو با موتور 2400 سی سی و به دو شکل سیستم پاشش سوخت ، پاشش سوخت چند نقطه ای MPI  و پاشش سوخت مستقیم GDI  طراحی و بر روی خودرو نصب گردید . لازم به توضیح است که هیوندایی سانتافه به تعداد بسیار زیاد وارد کشور شده که از این تعداد سهم کوچکی از آن ها دارای پاشش سوخت مستقیم می باشد . در ادامه این مقاله به تفصیل به در مورد این موتور  و تعمیرات اساسی آن صحبت می کنیم .

 علاوه بر توضیح موارد فوق قصد داریم به سوالات زیر  نیز پاسخ دهیم :

دلایل یاتاقان زدن موتور سانتافه چیست ؟

یاتاقان یعنی چه ؟

نشانه های یاتاقان زدن موتور چیست ؟

CVVT  موتور هیوندایی سانتافه چیست و چه کاری انجام می دهد؟

آیا سانتافه هم میتواند یک خودرو آفرود باشد ؟

تفاوت سانتافه MPI  و GDI  چیست ؟

راه های افزایش طول عمر موتور سانتافه کدامند ؟

تایم زنجیر سانتافه و تایم مجموعه اویل پمپ و بالانسر شفت (تایم زنجیر موتور سانتافه GDI  و تایم زنجیر موتور سانتافه MPI ) به چه شکل می باشد ؟

انواع سیستم پاشش سوخت مورد استفاده در خودرو هیوندایی سانتافه :

موتور 2400 سی سی تولیدی کمپانی هیوندای علاوه بر سانتافه بر روی بسیاری خودرو های دیگر  از کمپانی هیوندایی و کیا نصب شده است ، البته با دو سیستم پاشش به شکل های MPI  و GDI .

منظور از سیستم پاشش سوخت MPI  چیست ؟

میدانیم که MPI  سیستم پاشش سوخت چند نقطه ای است که سوخت را با مکانیسمی مشابه اکثر خودرو ها به داخل منیفولد هوا و پشت سوپاپ های هوا اسپری میکند .

بیرون کشیدن موتور و گیربکس سانتافه جهت اورهال اساسی موتور :

بیرون کشیدن موتور سانتافه جهت اورهال موتور

 

در تصاویر زیر سوخت داخل منیفولد هوا اسپری می شود و تصویر منیفولد هوا موتور تتا دو :

منیفولد هوا سانتافه

منیفد هوا سانتافه MPI

 

منظور از سیستم پاشش سوخت GDI  چیست ؟

و سیستم پاشش سوخت GDI  به معنا پاشش مستقیم سوخت به داخل سیلندر است که متشکل از یا پمپ سوخت با فشار ارسالی بالاتر در داخل باک و پمپ افزاینده فشار روی موتور و سوزن های سوخت پاش شبیه به شمع موتور که مستقیما تا داخل محفظه احتراق کشیده شده اند .

در تصویر زیر  سوخت به داخل سیلندر اسپری می شود :

سوخت موتور GDI

در تصویر زیر که مربوط به سیکل 4 زمانه موتور GDI  است می بینید که سوخت مستقیما به داخل سیلندر اسپری می شود :

4 - STROKE ENGINE CYCLE WITH GASOLIN DIRECT INJECTION:

مکش تراکم

احتراق و تخلیه

 

تفاوت شکل سوزن های سوخت پاشش نوع GDI  و نوع MPI   :

انژکتور های سیستم سوخت رسانی MPI  :

سوزن انژکتور MPI

انژکتور های سیستم سوخت رسانی GDI  :

سوزن انژکتور GDI

نکته بسیار مهم :

 این موتور با حجم و توان مورد طراحی مناسب اتاق و شاسی سنگین سانتافه نیست بنابراین به هیچ وجه توصیه نمی شود که در مسیر های آفرود ، دور های بسیار بالای موتور و مداومت بر سرعت های بالا  و ... از آن استفاده کنید .

اقدامات لازم جهت  استفاده اصولی از این خودرو و افزایش عمر مفید موتور  هیوندایی سانتافه (تتا دو) کدامند :

 

  1. استفاده از روغن موتور های مرغوب و تعویض روغن موتور و فیلتر روغن تا قبل از رسیدن کارکرد موتور به 5000 کیلومتر یا شش ماه .
  2. تعویض مجموعه اویل پمپ و بالنسر شفت بعد از 100 هزار کیلومتر کارکرد.
  3. استفاده بیش از حد ، از وضعیت رانندگی در حالت کروز کنترل علی الخصوص در سربالایی ها.
  4. حمل بار اضافی .
  5. حرکت طولانی مدت با دور های بالای موتور بخصوص در مسیر های ناهموار و خاکی .
  6. و...

 

یاتاقان زدن یعنی چه ؟

به طور کلی ایجاد سایش ، خوردگی و سوختگی در سطح یاتاقان را اصطلاحا یاتاقان زدن می گویند .

در تصویر زیر سطح یاتاقان بعد از ایجاد سایش و خوردگی دچار داغ شدن و سوختگی هم شده است که مداومت به استفاده از آن سبب قفل شدن موتور خواهد شد.

در تصویر زیر نمایی از یاتاقان با سطح دارای خوردگی و معیوب به نمایش در آمده :

یاتاقان زدن سانتافه

در تصاویر زیر یاتاقان جدید ،  قبل از مونتاژ به نمایش در آمده :

 

یاتاقان سانتافه

موتور های کمپانی هیوندای و کیا به طور معمول مشابه و حتی مشترک هستند و به طور کلی متشکل از یک سری قطعات با کارایی مشابه و اندک تفاوت های ظاهری از جمله قطعات تشکیل  دهنده موتور می توان به موارد زیر اشاره کرد :

اجزای اصلی تشکیل دهنده موتور  هیوندایی سانتافه کدامند؟

کارتل  ، میل لنگ  ، یاتاقان  ، کپه های ثابت و متحرک  ، شاتون  ، پیستون  ، رینگ ها ، واشر سرسیلندر  ، سیلنرر  ، سر سیلندر  ، OCV   (شیر برقی کنترل کانال روغن به سمت CVVT  ها )  ،  CVVT  ( مکانیسیم ایجاد تایمینگ پیوسته متغیر )  ، میل سوپاپ  ، استکانی  ، سوپاپ ها  ، گیت سوپاپ  ، زنجیر یا تسمه تایم و سفت کن های آن  ، اویل پمپ  ، واتر پمپ   و ... تمامی موتور های احتراق داخلی دارای این قطعات هستند که تقریبا همگی باید به نحوی روانکاری و خنک کاری شوند .

نمونه ای از پروسه تعمیر موتور هیوندایی سانتافه در مرکز تخصصی ویرا خودرو:

در اینجا تصمیم داریم یک نمونه از تعمیرات اساسی موتور انجام گرفته در مرکز تخصصی ویرا خودرو را مرحله به مرحله به صورت تصویری و همزمان نمونه هایی از قطعات  اصلی در موتور هیوندایی سانتافه را به صورت مصور به شما مخاطب عزیز ارائه دهیم :

در ابتدا پس از باز کردن پیچ های متصل کننده فلایویل به توربین گیربکس هیوندایی سانتافه مجموعه موتور و گیربکس از روی خودرو پیاده می شود :

پیاده اپکردن موتور سانتافه

حال پروسه دمونتاژ موتور ابتدا از گیربکس و سپس خود موتور هیوندایی سانتافه آغاز می گردد تا سرسیلندر ، میل لنگ و پیستون ها دمونتاژ کامل شوند :

دمونتاژ موتور تتا دو سانتافه

سپس سر سیلندر جهت شیم بندی ، بررسی کف سرسیلندر به لحاظ عدم تاب و انحنا و سپس  آب بندی سوپاپ ها در سیت سوپاپ به واحد تراشکاری ارسال می گردد.

همچنین سیلندر  و پیستون ها جهت تست سلامت جداره داخلی سیلندر  و ساعت زنی ، همچنین بررسی میزان خلاصی طولی میل لنگ و نهایتا بررسی سطح میل لنگ و در صورت نیاز تراش یا پولیش کاری به واحد تراشکاری ارسال می گردد .

تصویر زیر میل لنگ موتور تتا پس از تراش می باشد :

تراشکاری میل لنگ سانتافه

تا اینجا بررسی های لازم در تراشکاری ارائه شد اما در تعمیرگاه تخصصی ویرا خودرو تکنسین های ما نیز وظایف دیگری دارند مثلا بررسی و سرویس تمامی قطعات زیر و آماده سازی جهت مونتاژ موتور  .

اویل جت یا نازل های روغن پاش موتور سانتافه (این قطعات داخل سیلندر مونتاژ می شوند تا روغن را به زیر پیستون ها در داخل سیلندر انتقال دهند :

 اویل جت سانتافه

بغل یاتاقان های موتور سانتافه:

بغل یاتاقان سانتافه

 

پیستون های موتور هیوندایی سانتافه :

پیستون های موتور سانتافه هیوندایی

 

خنک کن روغن و فیلتر روغن  :

OIL COOLER خنک کن روغن موتور

نکته مهم :

در اورهال اساسی موتور های هیوندایی سانتافه حتما اقدام به تعویض خنک کن و فیلتر روغن شود ، حتی اگر به تازگی تعویض شده باشند .

چرخدنده تشخیص موقعیت TDC در موتور سانتافه :

چرخدنده TDC  میل لنگ

 

سفت کن های زنجیر تایم موتور :

سفت کن زنجیر تایم سانتافه

 

کاسه نمد های دو انتهای میل لنگ :

کاسه نمد میل لنگ هیوندایی

 

مجموعه قطعات تایم زنجیر موتور هیوندایی سانتافه :

قطعات تایم زنجیر هیوندایی

 

تهیه پک واشر کامل اورهال موتور هیوندایی سانتافه :

پک واشر کامل سانتافه اور هال موتور

 

 تهیه اویل پمپ بالانسر شفت جدید و  تصویر داخل اویل پمپ بالانسر شفت قبلی :

اویل پمپ بالانسر شفت سانتافه

 

اویل پمپ و بالانسر شفت هیوندایی سانتافه نیو

 نهایتا بازگشت سر سیلندر ، پیستون ها ، سیلندر و ... از تراشکاری ؛ تهیه قطعات لازم و سرویس آن هایی که مجدد در مونتاژ موتور قابل استفاده هستند :

آماده کردن پیش از مونتاژ قطعات سانتافه

 

در تصاویر فوق اجزای اصلی تشکیل دهنده موتور سانتافه  به نمایش در آمده که از موتور سانتافه تهیه شده ،این موتور به دلیل نیاز به تعمیر اساسی دمونتاژ  شده تا عیب یابی شود و در صورت نیاز به تراشکاری جهت کف خوردن ، سرویس کامل سر سیلندر  ارسال گردد .

در تصویر زیر میل سوپاپ های دود و هوا  موتور هیوندایی سانتافه و بخش های CVVT  نصب بر روی آن ها با دایره قرمز مشخص شده است ( وظیفه CVVT  ها این است که در لحظاتی از کار کرد موتور بنا به دستور  واحد کنترل الکترونیکی موتور و باز شدن مسیر روغن به سمت آن ها باز و بست شدن سوپاپ های دود و هوا با اندکی آوانس یا ریتارد انجام گیرد )  :

CVVT  های موتور سانتافه

علت یا علل یاتاقان زدن موتور سانتافه کدامند ؟

در واقع مبحث یاتاقان زدن وقتی رخ میدهد که روغن به هر دلیلی نتواند به حد کافی به حد فاصل مابین سطح یاتاقان و سطح میل لنگ برسد ، بنابراین شروع به خوردگی می کنند ؛ همواره در نظر داشته باشید که ایجاد خوردگی بیش از حد در سطح یاتاقان ها با سطح خارجی میل لنگ و مداومت به استفاده از موتور در این وضعیت می تواند منجر به آسیب شدید به میل لنگ گردد که در پروسه تعمیر اساسی می بایست تعویض گردد و حتی در وضعیت های بد تر منجر به قفل شدن موتور می شود  که در این وضعیت ممکن است شاتون ، پیستون و حتی سیلندر دچار شکستگی شده باشد . در ذیل به 5 مورد اصلی اشاره می کنیم :

  1. ضعف اویل پمپ (مجموعه اویل پمپ و بالانسر شفت) در ارسال روغن

زمانی که در خود اویل پمپ پدیده فرار روغن رخ دهد  و یا  در دوران خودش مشکل داشته باشد در ارسال روغن به سمت یاتاقان ها ، و سرسیلندر و سایر بخش ها دچار اختلال خواهد شد .

  1. استفاده از خودرو در دور های بالای موتور و به طور دائم

مشخص است که هرچه دور موتور بالاتر می رود دور اویل پمپ هم بیشتر می شود  و طبیعتا ارسال روغن هم بیشتر اما این در صورت محیا بودن همه شرایط است یعنی چنانچه روغن موتور کم باشد ، کانال های عبور روغن اندکی گرفتگی داشته باشند و ... دیگر خبری از ارسال روغن کافی نیست پس برای بخش های دوار مشکل ساز خواهد بود .

  1. استفاده از روغن های نامرغوب و یا فیلتر روغن تقلبی

روغن نامناسب و فاقد افزودنی های لازم اعمال روانکاری ، خنک کاری ، جرم زدایی و ضربه گیری را به طور مناسب انجام نمیدهد و فیلتر نامرغوب میتواند سدی بر سر راه پمپاژ روغن و یا در مواردی سبب عبور پلیسه و اجرام موجود در موتور به سایر بخش ها شود .

  1. دیر عوض کردن روغن موتور

توجه داشته باشید که روغن موتور حداکثر 5000 کیلومتر یکبار باید تعویض گردد . در غیر این صورت به مرور داخل موتور حالت جرم گرفته شده و روغن در اصطلاح گریس میکند .

  1. عدم تعویض مجموعه اویل پمپ  OIL PUMP  و بالانسر شفت بعد از باز شدن موتور یا 100 هزار کیلومتر کارکرد

 

آیا مجموعه اویل پمپ بالانسر شفت موتور سانتافه قابل سرویس و استفاده مجدد می باشد :

در موتور سانتافه مکانیسم داخل اویل پمپ شبیه به یک موتور است که  گویی میل لنگ  ، یاتاقان  و کپه دارد  ( مجموعه بالانسر شفت ) بنابراین در عین ارسال روغن خودش هم باید روغن کاری شود و نکته مهم اینکه خود کمپانی سازنده هم به ضعف این قطعه اذعان دارد .به همین دلیل است که مجموعه ای تحت عنوان اویل پمپ و بالانسر شفت اصلاح شده تولید کرده و روانه بازار مصرف شده است . البته که تفاوت عملکردی ندارند بلکه در داخل مجموعه تغییرات کوچکی اعمال شده است  ضمنا ذکر این نکته خالی از لطف نیست که در مجموعه اصلاح شده در نمای بیرون دو شفت قرار دارد که در حالت قبلی تک شفت بود (که البته از داخل مجموعه هردو، دو شفت هستند) .

به هر حال استفاده از مجموعه اویل پمپ و بالانسر شفت تحت عنوان اصلاح شده یا تعویض آن با همان مدل سابق امری مهم و  تاثیر گذار است در کاهش احتمال یاتاقان زدن موتور تتا . امروزه به دلیل بالا بودم قیمت این قطعه در برخی مراکز اقدام به سرویس و تعمیر این قطعه می شود ، البته که گاها جواب گو می باشد اما این کار اصلا استاندارد نیست و می تواند باعث وارد آمدن خسارت سنگین به موتور بعد از مدت زمانی کوتاه ، شود .

 

چطور بفهمیم موتور خودرو یاتاقان زده است ؟ یا نشانه های یاتاقان زدن موتور سانتافه چیست ؟

در صورتی که از بخش داخل موتور صدا های غیر عادی مانند کوبیده شدن دو قطعه فلزی روی هم به گوش برسد میتوان به شروع به یاتاقان زدن موتور شک کرد . در این وضعیت سریعا خودرو را خاموش کرده و با خودروبر  به نزدیک ترین تعمیرگاه تخصصی هیوندا مراجعه کنید .این کار هوشمندانه احتمالا سبب کاهش هزینه های سرسام آور تعمیرات خواهد شد ؛ به عنوان نمونه از خراشیدگی میل لنگ که به لحاظ آلیاژی اندکی از آلیاژ یاتاقان سخت تر است جلوگیری به عمل می آید .

نکته مهم :

البته که ذکر این نکته مهم است که هر صدای غیر عادی در مجموعه مولد و انتقال قدرت  از یاتاقان های موتور نیست و مواردی مثل CVVT  ها ، بلبرینگ های دو انتهای آلترناتور (دینام)، کلاچ یک طرفه دینام ، کمپرسور کولر و یا حتی لغی کانال های اگزوز و ... هم می توانند صداهایی غیر عادی ایجاد کنند .

معرفی مرکز ویرا خودرو به عنوان واحد تعمیرات اساسی موتور هیوندای سانتافه :

در تعمیرگاه تخصصی ویرا خودرو عیب یابی خودرو با استفاده از تجهیزات بروز و توسط کارشناس فنی و تکنسین های مجرب مجموعه انجام می گیرد .  این مهم سبب می شود تا از هزینه های اضافی ناشی از تشخیص اشتباه بعضی همکاران که تخصص لازم جهت تعمیرات محصولات هیوندایی را ندارند ؛ جلو گیری شود .

تایم زنجیر موتور هیوندایی سانتافه MPI  و GDI  به چه شکل می باشد :

جهت تایمینگ این موتور باید شاخص های تایم روی میل سوپاپ های دود و هوا را با هم   ؛  شاخص های تایم مجموعه اویل پمپ و بالانسر    و شاخص تایم میل لنگ را بشناسیم و همگی را در موقعیت درست و در زاویه دقیق قرار دهیم ، حال زنجیر تایم را با دانه های رنگی که از پیش مشخص کرده ایم روی محل های دقیق تایم سوار کرده و سفت کن های زنجیر تایم را جهت محکم نگه داشتن زنجیر نصب کنیم .

تایم زنجیر  و تایمینگ اویل پمپ بالانسر ، میل سوپاپ و میل لنگ  موتور سانتافه با موتور 2400 سی سی و پاشش سوخت MPI   :

تایم میل سوپاپ سانتافه MPI

 

تایم میل لنگ از روی فولی سر میل لنگ و سینی تایم

 

تایم مجموعه اویل پمپ بالانسر و میل لنگ

 

تایم اویل پمپ سانتافه پیش از مونتاژ

 

تایم زنجیر و تایمینگ میل سوپاپ ها ، میل لنگ ، اویل پمپ بالانسر برای موتور هیوندایی سانتافه  با حجم 2.4 لیتری و پاشش سوخت GDI   :

تایمینگ سانتافه GDI

 

تایمینگ میل لنگ و اویل پمپ سانتافه GDI

 

تایم میل لنگ سانتافه GDI

 

تایم اویل پمپ سانتافه GDI

 

نویسنده  :

مهندس عرفان افشار – کارشناس ارشد مهندسی مکانیک – مرکز تخصصی تعمیرات موتور هیوندایی ، ویرا خودرو

ENGINEER ERFAN EBADI AFSHAR – MASTER OF MECHNICAL ENGINEERING – VIRA KHODRO PROFESSIONAL AUTO REPAIR